Nem ngựa Trường Sơn chính là kết tinh của thiên nhiên, văn hóa và sự cần mẫn trong từng khâu chế biến. Hãy cùng chúng tôi khám phá lý do vì sao món đặc sản này đang dần khẳng định vị thế trong lòng thực khách khắp cả nước.
Nem ngựa Trường Sơn – Bắc Giang là gì
Không giống như các loại nem phổ biến được làm từ thịt heo, nem chua bò, hay nem tai, nem ngựa Trường Sơn – Bắc Giang sử dụng thịt ngựa tươi nguyên chất, kết hợp với bì ngựa, tỏi, tiêu, thính và lá chuối để tạo ra một món ăn độc đáo, có vị chua dịu, dai giòn và thơm nồng đặc trưng.
Điểm đặc biệt ở đây là nguyên liệu được lấy từ giống ngựa thả rông vùng đồi núi Trường Sơn, đảm bảo thịt săn chắc, ít mỡ, thơm tự nhiên. Sau khi sơ chế và tẩm ướp, nem được gói bằng lá chuối tươi, ủ trong thời gian từ 2–3 ngày để đạt độ lên men vừa phải, không cần dùng chất bảo quản hay phụ gia công nghiệp.
Hương vị khác biệt của nem ngựa Trường Sơn
Có những món ăn phải ăn quen mới thấy ngon, nhưng nem ngựa Trường Sơn – Bắc Giang lại là trường hợp ngược lại. Ngay từ lần thử đầu tiên, người ta đã dễ dàng bị “cuốn hút” bởi mùi thơm chua nhẹ đặc trưng, vị dai giòn lạ miệng và hương vị hoàn toàn khác biệt so với các loại nem thông thường. Và chính những yếu tố sau đã tạo nên dấu ấn không thể thay thế cho món đặc sản này.
Chua nhẹ tự nhiên – lên men đúng cách, không gắt mùi
Điểm khiến nem ngựa Trường Sơn – Bắc Giang khác biệt rõ nhất chính là vị chua thanh tự nhiên, không hắc, không gắt, không tạo cảm giác khó chịu nơi cuống họng như những loại nem chua công nghiệp.
Lý do nằm ở quy trình lên men thủ công, sử dụng chính vi sinh bản địa có lợi từ môi trường, lá chuối và thời tiết để phát triển vị chua. Không có giấm hóa học. Không có chất tăng chua. Nhờ đó, nem giữ được độ chua dịu, tròn vị, dễ ăn và rất phù hợp với khẩu vị người Việt.
Thịt ngựa mềm, dai nhẹ – không đông lạnh, không khô xơ
Một trong những bí quyết giúp nem ngựa Trường Sơn – Bắc Giang trở nên đặc biệt chính là nguồn nguyên liệu tươi mới mỗi ngày. Thịt ngựa được lấy từ ngựa thả đồi – không nuôi công nghiệp – nên thớ thịt chắc, có độ đàn hồi tốt, khi chế biến mềm, dai nhẹ và ngọt hậu.
Quan trọng hơn cả, thịt không qua cấp đông, mà được sơ chế trong ngày nên giữ nguyên chất lượng, không bị khô, bở hay mất nước như một số loại nem làm từ thịt đông lạnh. Khi kết hợp với quá trình lên men tự nhiên, thịt trở nên thơm, đậm và hấp dẫn vô cùng.
Bì ngựa giòn tươi – kết hợp thính rang nếp cái hoa vàng chuẩn vị
Khác với nem heo hay nem tai, nem ngựa sử dụng bì ngựa được làm sạch và thái sợi mảnh, giúp tạo nên độ giòn, sật tự nhiên khi ăn mà không cần phụ gia làm dai.
Thêm vào đó, phần thính gạo – nguyên liệu cực kỳ quan trọng – được rang từ nếp cái hoa vàng Bắc Giang, loại nếp nổi tiếng với hương thơm đặc trưng. Thính rang chuẩn không cháy, không khét, mà vàng ruộm, bùi, dậy mùi ngay khi mở gói nem. Đây cũng là thành phần giúp nem ngựa có mùi thơm hấp dẫn và hậu vị béo nhẹ, khác biệt hoàn toàn với thính công nghiệp.
Gia vị sạch – vừa miệng, không gây hắc
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng – gia vị làm nên linh hồn của nem. Tỏi, tiêu rừng, ớt khô đều là gia vị sạch, được chọn lọc từ vùng nguyên liệu an toàn, không tẩm hóa chất bảo quản.
Người làm nem Trường Sơn tại Bắc Giang hiểu rằng: chỉ cần một chút tiêu sai vị hay tỏi kém chất lượng cũng đủ phá hỏng cả đòn nem. Vì vậy, họ dùng tiêu sọ thơm nhẹ, tỏi ta hăng nhẹ mà không gắt, và ớt đỏ cay nồng nhưng không hắc mùi – tất cả được giã tay, trộn đều để vị vừa vặn, hài hòa, không át đi vị ngọt tự nhiên của thịt ngựa.
Cách thưởng thức nem ngựa Trường Sơn
Tuy nhiên, để thưởng thức trọn vẹn hương vị, bạn có thể kết hợp cùng một số món ăn kèm đơn giản mà “bắt vị” sau:
- Rau sống dân dã như lá sung, lá mơ, tía tô, đinh lăng giúp cân bằng vị chua, tạo cảm giác thanh mát, dễ ăn.
- Nước chấm hợp vị như tương ớt, muối tiêu chanh hoặc mắm tỏi ớt làm tăng chiều sâu hương vị cho miếng nem.
- Ăn kèm bún, bánh đa nướng hoặc cơm nóng để tạo thành một bữa ăn đầy đủ mà không ngán.
- Dùng làm mồi nhắm với rượu ngô, rượu men lá – đúng chất bản địa, cay nồng, đậm đà và dễ gây nghiện.
Vị chua nhẹ, dai giòn của nem kết hợp với các nguyên liệu đơn giản nhưng hài hòa, tạo nên trải nghiệm ẩm thực vừa mộc mạc, vừa độc đáo. Lưu ý: Sau khi mua về, nên bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, dùng ngon nhất trong vòng 2–3 ngày, có thể ăn tới ngày thứ 5 nếu bảo quản đúng cách.
Lời kết
Nem ngựa Trường Sơn – Bắc Giang không chỉ đơn thuần là đặc sản. Nó là minh chứng sống động cho sự kết nối văn hóa ẩm thực giữa miền Trung và miền Bắc, là món ăn của người yêu sự mộc mạc nhưng tinh tế, của người trân trọng những giá trị thật trong ẩm thực Việt ở Nem Ngựa Mạnh Nhạn.
